Vücudun yaşamsal etkinliklerini yürütebilmek için gerekli enerjinin sağlanması gerekir.Vücuda alınan besinler,sindirim sonucu kana geçer.Hücrelerde bu besinlerin oksijenle yakılmasına solunum,solunumda görev alan organların oluşturduğu sisteme de solunum sistemi denir.
Solunum sistemi organları; burun, yutak, soluk borusu ve akciğerlerdir. Solunuma yardım eden organlar, diyafram ve kaburgalar arası kaslardır.
Burun; koku alma duyusu organıdır. Soluk havasının alındığı yerdir. Havayı süzer, ısıtır ve nemlendirir.
Yutak; ağız ve burunun arka tarafındadır. Soluk borusu ile yemek borusunun başlangıç kısmıdır.
Soluk Borusu; yutaktan sonra gelir. Boynun ön tarafındadır. Üst üste dizilmiş kıkırdak parçalarından oluşur. Soluk borusunun üst tarafı biraz genişleyerek ses tellerinin bulunduğu gırtlağı oluşturur. Lokmalar yutulurken gırtlak kapağı soluk borusunu kapatır. Soluk borusu ikinci kaburga hizasında ikiye ayrılarak bronşları oluşturur. Bronşlar,kıkırdak halkalardan oluşmuştur.
AKCİĞERLER
Göğüs kafesi içinde sağ ve sol akciğer olmak üzere iki bölümden oluşur. Sağ akciğer üç loplu, sol akciğer iki lopludur. Bir lopunun yerine kalp gelmiştir.
Bronşlar akciğerlere girdikten sonra ağaç dalları gibi bronşcuk denilen kollara ayrılır. Her bronşcuk alveol (hava kesesi) denilen kısımlarda sona erer. Alveollerin dışı kılcal kan damarları ile sarılmıştır. Kan ile gaz alışverişi burada gerçekleşir. Akciğerlerin üzeri plevra adı verilen iki katlı bir zarla örtülüdür. Solunum olayı sırasında akciğerler, diyafram ve kaburgalar arası kaslarla birlikte çalışırlar.
SOLUK ALMA
- Kaburgalar arası kaslar kasılır.
- Diyafram kası kasılır.
- Göğüs boşluğu genişler.
- Akciğer genişler.
- Dışardan akciğere hava girer.
SOLUK VERME
- Kaburgalar arası kaslar gevşer.
- Diyafram kası gevşer (kubbeleşir)
- Göğüs boşluğu daralır.
- Akciğer küçülür.
- Akciğerden dışarı hava çıkar.
Akciğerlerle dakikada 16-18 defa soluk alınıp verilir.
Solunum sistemi hastalıkları
Solunum sistemine,soluk havası ile mikroplar kolayca girerler. Vücudun dirençsiz olması halinde mikrobik hastalıklar ortaya çıkar. Bu hastalıklar şunlardır;
Grip ve nezle; burun mukozasının iltihaplanması hastalığıdır.
Bronşit; soluk borusunun ve bronşların iltihaplanması hastalığıdır.
Zatürre; akciğer dokusuna, hava keselerine mikropların yerleşmesi hastalığıdır.
Zatülcemp; akciğer zarının iltihaplanması hastalığıdır.
Verem; verem mikroplarının akciğer dokusuna yerleşip, oyuklar açtığı hastalıktır.
Kabakulak; kulak altı tükürük bezlerinin iltihaplanıp, şişmesi hastalığıdır.