Bitki Toplanmasında Dikkat Edilecek Hususlar

Şifalı Bitkilerin Toplanması ve Kurutulması;

Yanlışlıkla zehirli bir bitki toplamamak için, toplanmadan önce, söz konusu 
bitkinin kesin olarak teşhis edilmesi gerekir! Örneğin maydanozgiller ailesine 
ait bitkilerin arasında zehirli türler de vardır. Bu yüzden, çok dikkatli olmak 
gerekir. Bitkiler hakkında verilen ayrıntılı bilgiler ve resimler bu konuda 
aydınlatıcı olacaktır. Bitkiler, hiçbir zaman, yağmurlu, sisli ve rutubetli 
havalarda toplanmamalıdır! toplama için en uygun saat ise, 10-16 arasıdır. Bu 
saate kadar güneş yükselmiş ve sabah kırağısı ile nemlenmiş olan bitkileri 
kurutmuş olacaktır. Yalnızca temiz ve lekesiz olan bitkiler kullanılmalıdır. 
Kurutulmak üzere toplanan bitkiler, kökler hariç, kesinlikle yıkanmamalıdır! 
Bitki toplanan yerlerin, çevre kirliliği etkisine girmemiş olması gerekir. 
Şifalı bitkiler, otoyol kıyılarından kesinlikle toplanmamalıdır. Bu bitkiler, 
motor egzostlarından çıkan dumanların içerdiği kurşunla kirlenmiş olduklarından, 
zehirli sayılmalıdır! Bitki toplanan bahçelerin, tarlaların, çayırların 
yakınında veya uzağında haşerata karşı ilaçlama yapılmamış olması gerekir, çünkü 
rüzgar o zehirli ilaçları çevreye taşıyabilir.
Bitki yaprakları genç, ama tam gelişmiş olduklarında, çiçekler ise tam olarak 
açtıklarında, genç ve tazeyken toplanmalıdır. Toprağın üstündeki bitkinin tümü, 
çiçeklenme aşamasında, meyveler ise tam olgunlaştıklarında toplanır. Kökler, 
ancak gelişmelerini tamamladıklarında, genellikle ilkbaharda ve sonbaharda 
toplanmalıdır. Ağaç kabukları ilkbaharda, genç dallardan soyulmalıdır. Dallar bu 
mevsimde henüz kurumamış olduğu için, kabuklar daldan kolayca ayrılacaktır.
Şifalı bitkilerin kurutulması, içerdikleri etkin maddelerin değişime uğramasını 
veya yok olmasını önler. Ayrıca, mantarların ve bakterilerin yaşam alanları da 
böylece kurutulmuş olur. Bitkilerin kurutulmasının, konserve etmek anlamında 
algılanılması gerekir ve toplamanın hemen ardından gerçekleştirilmelidir. 
Kurutma için en uygun ortam, havadar ve gölgeli bir yer olacaktır. Güneş altında 
kurutulmak istenen bitkiler, çiçek, yaprak ve meyvelerinde bulunan uçucu yağları 
yitirirler. En ideali, bitkilerin büyücek bir elek üstüne yayılarak veya demet 
halinde saplarından bağlanıp, yüksek bir yere asılarak kurutulmasıdır. 
Bitkilerin tam anlamıyla kurumasına çok dikkat edilmelidir. Kuruma aşaması sona 
erdiğinde, bitkiler ince ince kıyılarak, hava almayan kaplarda, kullanıma hazır 
biçimde saklanmalıdır.
Bitkiler yapay ısıda da kurutulabilir, ama ısı derecesine dikkat etmek gerekir. 
Aromatik kokulu bitkilerin tümü, uçucu yağ içerdikleri için, ancak 35 dereceye 
kadar dayanabilirler. Öteki bitkilerin genelde 60 dereceye kadar 
dayanabildikleri söylenebilir. Ama, fermantasyon oluşmaması için, hava akımı 
yaratılması şarttır. Çok ince olmayan kökler, fırçalanarak iyice yıkandıktan 
sonra, havadar bir ortamda kurutulmalıdır.
Bitki organları tam anlamıyla kuruduktan sonra, nem ve ışıktan korunacakları, 
hava almayan kaplara doldurulur. Saydam cam kaplar ışık geçireceği için, loş 
ortamda saklanmalıdır. Bitkilerin saklandığı kapların üstüne, toplama tarihi ve 
içerik hakkında bilgi veren etiketler yapıştırılmalıdır. Çünkü bitkiler, kuruyup 
ince kıyıldıktan sonra, birbirlerinden kolayca ayırt edilemezler. Bitkilerin 
saklanması için, teneke veya tahta kutular, renkli cam kavanozlar 
kullanılabillir.
Şifalı Bitkiler Toplama Kuralları :
Şifalı bitkileri doğadan kendisi toplamak isteyen kişinin, en azından temel 
botanik bilgilerine sahip olması gerekir. Bu bilgilere sahip olup olmadığını 
kişinin kendisi de saptayabilir. Bunun için kendine şu soruları sormalıdır :
- Aradığım bitkiyi doğada, hiçbir soru işaretine yer bırakmayacak kesinlikle 
bulabilir miyim?
- Bazı bitkilerin zehirli ikizleri olduğunu biliyor muyum?
- Zehirli oldukları için ölüm tehlikesine yol açabilecek bitkilerle kendimi 
tedavi etmeye kalkışmamam gerektiğini biliyor muyum?
- Hangi ortamlardan bitki toplayabileceğime, hangi çayırların, tarlaların, orman 
kıyılarının çevre kirliliğinden etkilenip etkilenmediğine karar verebilir miyim?
- Etkin maddelerinin en yoğun olduğu zamanda toplayarak, bitkilerin şifalı 
gücünden en fazla yararı sağlayabilmek için, onları hangi mevsimde, ve günün 
hangi saatlerinde toplamam gerektiğini biliyor muyum?
- Çay hazırlayabilmek için bitkinin hangi organının drog hazırlamaya elverişli 
olduğunu(çiçek, meyve, tohum, kök, kabuk veya bitkinin tümü) biliyor muyum?
Şifalı bitkileri toplama sırasında genel olarak özen gösterilmesi gereken 
konuların başında, doğayı koruma kavramı yer almalıdır. Bitkileri planlı bir 
biçimde toplayınız. Rastladığınız bir bitki kümesinin tümünü toplamayınız ki, 
bir sonraki mevsimde orada aynı bitkileri yine bulabilesiniz. Çiçeklerini, 
yapraklarını veya meyvelerini topladığınız ağaçları veya çalı türü bodur 
bitkileri hırpalamayınız, dallarını kırmayınız. Çayırlara, çimenliklere, 
çiğneyip ezmeden, dikkatle girin. İhtiyacınızdan fazla bitkiyi toplamamaya özen 
gösterin. Drog olarak kökünden yararlanılan bitkilerin soylarının kurutulmasına 
katkıda bulunabileceğinizi hiçbir zaman unutmayınız.
Şifalı bitkileri kendisi toplamak isteyen kişi, bilgisizlik veya yanlışlıkla 
zehirli bitki kullanarak büyük bir sorumluluk altına girebileceğinin bilincinde 
olmalıdır. Bitki toplamaya yardım eden çocukların sürekli kontrol altında 
tutulmaları gerekir. Kesin olarak teşhis edemediğiniz bitkileri toplamayınız. 
Onları, eğer rastlayabilirseniz, güvenebileceğiniz bir şifalı bitki 
satıcısından, belki de kullanıma çok daha elverişli durumda satın 
alabilirsiniz!...